Czy yerba mate to herbata?
Yerba mate a herbata – podobieństwa i różnice
Już na wstępie należy zaznaczyć, że yerba mate to nie jest herbata, choć często nazywana jest herbatką. Według prawodawstwa związanego z klasyfikacją żywności herbatą nazywamy suszone liście i części młodziutkich gałązek krzewu herbacianego Camellia sinensis. Z nich powstaje kilka podstawowych rodzajów herbaty: pu-erh, zielona herbata, czarna herbata, biała czy żółta oraz oolong. Yerba mate natomiast to produkt powstający z liści, ewentualnie młodych gałązek, ostrokrzewu paragwajskiego Ilex paraguariensis. Yerba mate może mieć postać rozdrobnionych kawałeczków liści zmieszanych z króciutkimi kawałkami gałązek lub ciemnozielonego pylistego proszku.
Obydwa produkty: herbatę i yerba mate różni także miejsce uprawy i produkcji. Plantacje ostrokrzewu paragwajskiego, a zarazem produkcja yerba mate związane są z krajami Ameryki Południowej. Czołowymi producentami są Argentyna, Brazylia i Paragwaj. Klimat panujący w tamtych obszarach bardzo sprzyja szybkiemu wzrostowi krzewów Ilex. Obecnie plantacje herbaty są natomiast zlokalizowane głównie na terenie Azji, choć nie tylko. Największe uprawy i produkcja herbaty prowadzone są w Chinach, Cejlonie, Indiach i Japonii, jednak wiele marek pochodzi także z Wietnamu, Indonezji czy Nepalu, a także z Bliskiego Wschodu (Iranu czy Turcji), oraz z Afryki (z Kenii, Tanzanii czy Rwandy).
Różnice spostrzeżemy także przyglądając się procesowi produkcji. W wyprodukowaniu nadającej się do sprzedaży yerba mate możemy wyróżnić dwa etapy. Po pierwsze należy zebrać liście ostrokrzewu paragwajskiego i przewieźć je do zakładu przetwarzającego na yerba mate. Podczas zbioru i transportu liście ulegają powiędnięciu, a po przewiezieniu do fabryki – suszy się je przepuszczając przez warstwę liści gorące powietrze lub dym z paleniska. Ta druga metoda nadaje yerba mate posmaku ogniskowej wędzonki. Po takim potraktowaniu wysuszone liście poddaje się leżakowaniu (to jest drugi etap produkcji yerba mate). Uważa się, że im dłuższe leżakowanie liści ostrokrzewu tym wyraźniejszy i mocniejszy smak yerba mate. Obchodzenie z liśćmi herbacianymi natomiast jest różne, w zależności od tego, jaki rodzaj herbaty ostatecznie chcemy uzyskać. Zebrane liście krzewów herbacianych, po przewiezieniu do zakładu, także ulegają podwiędnięciu, i w przypadku herbat innych niż zielona herbata pozostawione w celu zapoczątkowania w nich procesu fermentacji (pu-erh) czy oksydacji (biała, oolong lub czarna herbata). Procesy te przerywa się w odpowiednim momencie i liście poddaje suszeniu. Dzięki temu, że w przypadku niektórych rodzajów herbat procesy te trwają dosyć długo, a w innych krócej – uzyskujemy produkty o różnych walorach smakowych. Tak powstałą herbatę poddaje się leżakowaniu – w tym czasie ona dojrzewa i nabiera ostatecznych walorów smakowych i zapachowych. W przypadku herbaty pu-erh taki „odpoczynek” może trwać nawet 10 lat (im dłużej tym ma bardziej ziemisty posmak, za który jest ceniona).
Herbata i yerba mate różnią się także składem chemicznym, a przez to działaniem. Herbata może wpływać na nas pobudzająco, jednak zawiera niewielkie ilości kofeiny i efekt ten jest o wiele słabszy niż w przypadku yerba mate, która znana jest z silnego działania pobudzającego. Obydwa napoje dobrze nawadniają organizm człowieka, natomiast jeśli chodzi o dostarczanie soli mineralnych i witamin – w tym aspekcie lepiej wypada yerba mate zawierająca w sobie moc mikroskładników. Yerba mate wpływa wyraźnie regulująco na procesy przemiany materii i pozwala obniżyć masę ciała; z podobnego wpływu znana jest także herbata pu-erh. Zarówno herbata, jak i yerba mate dostarczają przeciwutleniaczy, które opóźniają procesy starzenia komórek w organizmie i zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób powodowanych przez wolne rodniki, między innymi chorób nowotworowych.
Jednym słowem obydwa rodzaje produktów, herbata i yerba mate, mają szereg cennych właściwości. Warto po nie sięgać by zachować zdrowie, kierując się własną preferencją smakową. Bo smaki te są całkowicie odmienne. Ale o tym przeczytacie w innych naszych wpisach o wybranych produktach.
