Guarana

Guarana jest rośliną pochodzącą z Ameryki Południowej. Jej naturalnym miejscem występowania są lasy w dorzeczu Amazonki. Nosi ona łacińską nazwę Paullinia cupana, a w języku polskim bywa także nazywana jako paulinia (od pierwszej części nazwy łacińskiej) lub cierniopląt. Ta druga nazwa wiąże się z typowym sposobem wzrostu tej rośliny: jest ona pnączem, które oplata inne rośliny lub pokrywa płaskie powierzchnie.
Roślina ta tworzy interesujące liście złożone z listków o ząbkowanych brzegach, które wyrastając po kilka mogą przypominać indiański pióropusz. U nasady ogonków liściowych wyrastają także krótkie grona białych, pachnących kwiatów. Jednak w przypadku tej rośliny najważniejszą dla nas częścią rośliny są owoce, które mają postać pomarańczowej lub czerwonawej torebki. W jej wnętrzu kryje się jedno duże czarne nasiono. I to właśnie z takich nasion pozyskuje się kofeinę.

Nasiona guarany mogą być stosowane zarówno w celach zielarskich (jako roślina o charakterze leczniczym czy wspomagającym leczenie) lub jako używka (jako znane i doceniane źródło kofeiny). Oprócz kofeiny, owoce guarany zawierają w sobie także dwie inne interesujące substancje: teofilinę i teobrominę. Są one także naturalnymi składnikami występującymi w liściach ostrokrzewu paragwajskiego stosowanego do produkcji yerba mate, w liściach herbaty czy w nasionach kakao. Nasiona guarany zawierają także niewielkie ilości białka, skrobi i tłuszczu, jednak ponad połowę ich masy stanowi włókno błonnika.

Działanie guarany związane jest przede wszystkim z występującą w niej kofeiną. Dzięki temu, że jej wchłanianie jest wolniejsze nich kofeiny zawartej w kawie przy guaranie efekt pobudzający i stymulujący utrzymuje się dłużej. Poza tym jej spożycie poprawia pracę układu nerwowego w zakresie koncentracji i procesów zapamiętywania, a także ułatwia sprawne odrestaurowywanie sił po wysiłku psychicznym lub fizycznym. Badania naukowe wykazały także jej działanie przeciwutleniające, co pozwala opóźnić procesy starzenia zachodzące w organizmie człowieka. Substancje zawarte w nasionach guarany oddziałują także antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo, pozwalając zapobiegać i wspierać leczenie chorób powodowanych przez bakterie i grzyby. Spożycie żywności zawierającej guaranę pozwala na szybsze zmniejszenie masy ciała ? kofeina pobudza nas do ruchu, a to sprzyja redukcji masy tkanki tłuszczowej. Wykazano także jej pozytywny wpływ na wzrost libido i kłopoty z potencją.

Jednak należy zwrócić także uwagę na to, że nadmiar guarany w diecie, głównie z uwagi na występującą w niej kofeinę, może spowodować problemy ze strony układu pokarmowego (najczęściej w postaci nudności lub wymiotów), kołatanie serca i wzrost ciśnienia krwi, nadpobudliwość i problemy z zasypianiem. Ze względu na występowanie kofeiny spożycie guarany powinny zminimalizować kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią, a także między innymi osoby mające problemy z chorobą wrzodową dwunastnicy i żołądka.